Το MARE NOSTRUM είναι μια διαδρομή πολιτιστικής κληρονομιάς κατά μήκος των θαλάσσιων δρόμων των αρχαίων Φοινίκων, στις ιστορικές πόλεις-λιμάνια της μεσογείου.
Έμπνευση του προγράμματος και συνδετικός κρίκος ανάμεσα στις πόλεις-στόχους, αποτέλεσε μια μεγάλη έκθεση αφιερωμένη στο Φοινικικό πολιτισμό, που έγινε στο Παρίσι, από το Ινστιτούτο του Αραβικού Κόσμου (ΙΜΑ). Με την ευκαιρία αυτή, αναγνωρίστηκε καθολικά ότι ο φιλειρηνικός αυτός πολιτισμός υπήρξε ο πρώτος που βοήθησε να αναπτυχθούν δεσμοί στη Μεσόγειο (Yam-na όπως θα λεγόταν στη φοινικική γλώσσα), δια μέσου του θαλάσσιου εμπορίου.
Πόλεις λιμάνια έγιναν έκτοτε σημαντικοί τόποι ανταλλαγής αγαθών, εμπειρίας, γνώσεων, πολιτισμού. Ακολουθώντας αυτόν τον συνδετικό κρίκο, το πρόγραμμα έχει ως στόχο να προσδιορίσει τα προβλήματα των σύγχρονων πόλεων-λιμανιών, οι οποίες προέκυψαν και αναπτύχθηκαν πάνω σε διαφορετικά ιστορικά υπόβαθρα, καθώς και να μελετήσει τα στερεότυπα που συνδέονται με τις τουριστικές διαδρομές σε περιοχές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, καθώς και στις ίδιες τις πόλεις, ως σύνολο.
Συνεπώς στόχος του προγράμματος είναι να ξαναδημιουργήσει τη σχέση μεταξύ της πόλης και του λιμανιού της, μέσω της εκ νέου ανακάλυψης και της εκτίμησης ενός περιβάλλοντος, στο οποίο θα υλοποιηθούν διαδρομές μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος, του αρχαίου και του μοντέρνου, σαν ένα βασικό βήμα προς την κατεύθυνση της έννοιας του «ανήκω» από τους κατοίκους της τοπικής κοινωνίας και της έννοιας «οικειοποιούμαι» την πολιτιστική μου κληρονομιά.
Σε περιφερειακό/Μεσογειακό επίπεδο, γενικός στόχος είναι να ενισχυθεί η αμοιβαία κατανόηση και ο διάλογος μεταξύ των πολιτισμών της Μεσογείου, με την αξιοποίηση και την προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς τους, δια μέσου της ανάδειξης και παρουσίασής της στο κοινό, ώστε να υπογραμμίζονται οι πολιτιστικοί και οι ιστορικοί δεσμοί που συνδέουν τους πολιτισμούς αυτούς.
Οι πόλεις που επελέγησαν για το πρόγραμμα βρίσκονται στην κεντρική και ανατολική περιοχή της Μεσογείου. Μερικές από αυτές είναι καθαρά Φοινικικές, ενώ άλλες βρίσκονται κατά μήκος των Φοινικικών θαλασσίων δρόμων και έχουν έρθει σε επαφή με αυτούς και τον πολιτισμό τους. Αυτές είναι: ΙΤΑΛΙΑ Δήμος Συρακουκών (ιστορικό κέντρο, λιμάνια και αρχαιολογικοί χώροι) ΕΛΛΑΔΑ Δήμος Ροδίων (Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου) ΜΑΛΤΑ Δήμος Βαλλέττας (Βαλλέττα και τα ιστορικά της λιμάνια) ΤΥΝΗΣΙΑ Πόλη της Καρχηδόνας (αρχαιολογικοί χώροι) ΛΙΒΑΝΟΣ Δήμος της Τύρου (Πόλη και αρχαιολογικοί της χώροι) ΣΥΡΙΑ Δήμος της Ταρτούς και το Νησί Αρουάντ (Ιστορικό Κέντρο της Ταρτούς και Συνοικισμός του Νησιού Αρουάντ)
Αυτό θα επιτευχθεί:
1. Επί τόπου με τη δημιουργία μιας «Διαδρομής Πολιτιστικής Κληρονομιάς» σε κάθε πόλη (με την υποστήριξη πολύγλωσσων πανώ και άλλων σχετικών αντικειμένων), η καθεμιά από τις οποίες θα είναι μέρος μιας ευρύτερης Διαδρομής που θα συνδέει όλες τις πόλεις-στόχους του προγράμματος, ώστε να ενθαρρύνεται η πρόσβαση και η προώθησή τους σε μεγαλύτερη κλίμακα . Τα πανώ θα είναι δύο ειδών, πολύγλωσσα. Το ένα είδος θα είναι από αλουμίνιο που επιτρέπει την συχνή ενημέρωσή τους και το άλλο από πυρολάβα (εφυαλωμένη πέτρα) για μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Συγχρόνως θα δημιουργηθούν νέες «θεματικές» τουριστικές διαδρομές που θα συμπεριληφθούν σε Φυλλάδια που θα διανέμονται από τα τοπικά τουριστικά Γραφεία και Πρακτορεία. Θα δημιουργηθούν επίσης διαδρομές εικονικής πραγματικότητας επισκέψιμες στην ιστοσελίδα του Mare Nostrum, και προσβάσιμες σε κάθε χρήστη, με στόχο την ενοποίηση των διαφορετικών πόλεων και των χωρών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, δια μέσου της κοινής τους μορφής.
2. Εντός της κοινωνίας με την τοποθέτηση μιας διεπιστημονικής ομάδας που θα έχει στόχο να κάνει τους ντόπιους να συνειδητοποιήσουν τη σπουδαιότητα της πολιτιστικής τους κληρονομιάς και να τους ενθαρρύνουν σε μαζική συμμετοχή στη διοργάνωση πολιτιστικών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων με σκοπό τη συνεργασία και ανταλλαγή πολιτισμού μεταξύ των πόλεων, όπως είναι πρωτοβουλίες διδυμοποιήσεων. Ειδικά το MARENOSTRUM σκοπεύει να δημιουργήσει σε συνεργασία με τους κατά τόπους εταίρους, ένα Αειφόρο Τουριστικό Σχέδιο που να βασίζεται σε ένα διαφορετικό τουριστικό όραμα: της εκ νέου ανακάλυψης του παρελθόντος και της ιστορίας, και των τοπικών παραδόσεων των σημερινών κοινωνιών. Το καινοτόμο στοιχείο του Προγράμματος είναι η εκ βάθρων προσέγγιση, που λαμβάνει υπ¢όψιν τις ιδέες της κοινωνικής βάσης, που θα συγκεντρωθούν με τη χρήση διαφόρων τεχνικών (σεμιναρίων, συνεντεύξεων, συμπλήρωσης ερωτηματολογίων κ.λ.π.). Αυτού του είδους οι δραστηριότητες έχουν την πρόθεση να προσδιορίσουν τις ειδικές ανάγκες σε επίπεδό κοινωνικο-πολιτιστικό και τουριστικο-οικονομικό, οι οποίες θα αποτελέσουν τη βάση της εκστρατείας συνειδητοποίησης. Για την επίτευξη του στόχου αυτού θα διοργανωθούν δύο Διεθνείς Διαγωνισμοί: ο ένας για μαθητές του Δημοτικού και Γυμνασίου, από τους οποίους θα ζητηθεί να παρουσιάσουν τις απόψεις τους για το αστικό περιβάλλον στο μέτωπο της θάλασσας και ο δεύτερος για φοιτητές Πανεπιστημίων (Σχολές Αρχιτεκτονικής) από τους οποίους θα ζητηθεί μία εργασία (project) που θα ενοποιήσει το αστικό τοπίο που υπάρχει μεταξύ του μετώπου της θάλασσας και της ίδιας της πόλης. Τα καλύτερα έργα θα βραβευθούν (1ο βραβείο) και θα επιλεγούν να λάβουν μέρος σε μία ¸κθεση που θα περιοδεύσει στις έξι χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Αυτή η δραστηριότητα που απευθύνεται ειδικά στα Σχολεία έχει σκοπό να ενθαρρύνει τους νέους να επισκεφθούν αρχαιολογικούς τόπους και να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες που θα προβάλλουν τα αρχαιολογικά μνημεία και τον ίδιο τον πολιτισμό.
3. To MARENOSTRUM θα δεσμεύσει τις τοπικές κυβερνήσεις (Υπουργεία Παιδείας και Πολιτισμού) να καθιερώσουν μια «Εθνική Ημέρα Πολιτιστικής Κληρονομιάς» αφιερωμένη στην Πολιτιστική και τη Φυσική Κληρονομιά κάθε χώρας, που να γιορτάζεται στα Σχολεία με επισκέψεις και ξεναγήσεις σε αρχαιολογικούς χώρους, Μουσεία, Οργανισμούς. Είναι πολύ σπουδαίο να αναπτυχθεί η συνείδηση μεταξύ των νέων και να ενδυναμωθεί η αίσθηση ότι ανήκουν σε έναν τόπο, που να τον αναγνωρίζουν και να τον εκλαμβάνουν ως το Λίκνο ενός αρχαίου Μεσογειακού πολιτισμού που είναι πολύ σημαντικό να διατηρηθεί.
4. Το πρόγραμμα έχει επίσης σαν στόχο τη δημιουργία εναρμονισμένων δράσεων μεταξύ της πολιτιστικής κληρονομιάς και της βιομηχανίας τουριστικών ειδών με τη συνεργασία με σύγχρονους τεχνίτες και την ενθάρρυνση διαφόρων πολιτιστικών δραστηριοτήτων (φεστιβάλ, κονσέρτων, θεατρικών παραστάσεων κ.λ.π.) ώστε να ενδυναμωθεί η συμμετοχή των δημοτών και να επιτευχθεί ο ενεργός ρόλος των διαφόρων οικονομικών και κοινωνικών εταίρων, με το αναμενόμενο οικονομικό όφελος στον ντόπιο πληθυσμό. Για το σκοπό αυτό το MARENOSTRUM θα στηρίξει δραστηριότητες που θα συνδέονται με την διάδοση των τοπικών παραδόσεων, προωθώντας και ενισχύοντας τη δημιουργία νέων Εργαστηρίων Χειροτεχνίας που θα απασχολούν νέους. Θα οργανωθεί μια περιοδική ¸κθεση με εκθέματα των εργαστηρίων αυτών που θα κάνουν χρήση παραδοσιακών τεχνικών αλλά που συγχρόνως θα προτείνουν νέες φόρμες και σχέδια που θα εναρμονίζονται με το όραμα του προγράμματος «παρελθόν-παρόν». Το MARENOSTRUM θα στηρίξει τον τομέα των Tour Operators με την εκπαίδευση προσωπικού όπως είναι οι ξεναγοί, με αντικείμενο την προαγωγή της πολιτιστικής κληρονομιάς κάθε τόπου.
5. Το MARENOSTRUM θα στηρίξει την αποτίμηση και αξιολόγηση δύο πόλεων- πιλότων: της Τύρου του Λιβάνου και της Ταρτούς της Συρίας. Το Τμήμα DIRES της Αρχιτεκτονικής Σχολής της Φλωρεντίας σε συνεργασία με τους τοπικούς εταίρους θα εκτελέσει μια επιστημονική προσέγγιση διατήρησης κτηρίων και μνημείων στις δύο πόλεις-πιλότους και θα δημιουργήσει μια χαρτογράφηση των μνημείων (αρχαιολογικών και αρχιτεκτονικών) κάθε μιας από τις πόλεις αυτές που επελέγησαν.